^DeAndereKrant

Zowel in de landbouw en veeteelt als in de ‘wilde’ natuur worden steeds meer experimenten uitgevoerd waarbij gebruik wordt gemaakt van 5G-toepassingen en andere vormen van straling. De schadelijke effecten op dieren en planten worden daarbij genegeerd, stellen Nederlandse en buitenlandse wetenschappers.

Een paar voorbeelden. Het Climate-smart Agriculture-project van de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) van de Verenigde Naties richt zich op de ‘transitie’ van de agrarische sector naar Smart Farming (SF). Smart Farming omvat een breed scala aan technologische toepassingen die de landbouw rendabel, duurzaam, klimaatneutraal en diervriendelijk zouden moeten maken. Een 5G-virtual reality bril voor koeien met beelden van een zonnig frisgroen weiland, met als doel de melkproductie te verhogen is slechts één van de vele toepassingen waar mee wordt geëxperimenteerd.

Melkrobots bestaan al langer, maar in de veeteelt worden inmiddels ook voer- en mestrobots ingezet. Het Zweedse bedrijf Animals AI, dat algoritmen ontwikkelt om veehouders te ondersteunen, lanceerde in april dit jaar intelligente assistenten: 5G-robots die 24/7 voor de dieren zorgen en hun lichaamstaal registreren en interpreteren.

Varkens, koeien en kippen kunnen met behulp van 5G-sensoren aan poten, in oren of aan een halsband en middels computervision (identificatie middels afbeeldingen en video’s) worden gemonitord op activiteit, groei, vruchtbaarheid en ziekte zodat de toediening van voer en antibiotica afgestemd kan worden op de behoefte van het individuele dier. Een voorbeeld hiervan is IDA, de Intelligent Dairy Farmer’s Assistant voor melkveehouders, ontwikkeld door het Nederlandse agritech bedrijf Connecterra. Het gaat om sensoren die om de nek van een koe worden gehangen en worden verbonden met een app om het gedrag, de tochtigheid en gezondheid van de dieren te monitoren en de afkalfleeftijd te optimaliseren.

Om energiekosten te beperken is een draagbaar apparaat ontworpen voor rundvee dat de energie opslaat die door de bewegingen van de dieren wordt gecreëerd. Die energie wordt vervolgens gebruikt om de slimme technologie aan te drijven.

In de akkerbouw wordt steeds vaker gebruik gemaakt van volledig geautomatiseerde 5G-systemen (sensoren, robot-tractoren en drones) waarmee akkers nauwkeurig in beeld worden gebracht en beploegd, bezaaid, bemest en bespoten. De aardappelteelt loopt hierin voorop.

Ook in het wild levende dieren moeten eraan geloven. Begin dit jaar hebben de Universiteit Antwerpen en IMEC, een Belgische onderzoeksorganisatie gespecialiseerd in nano-elektronica en digitale technologieën, het Internet of Small Animals (IoSA) gelanceerd. Het gaat om ultralichte bluetooth low energy-trackers van 2,4 GHz, waarmee de activiteiten van kleine dieren (vogels, knaagdieren, vleermuizen en padden) gemonitord kunnen worden. Het systeem beoogt de biodiversiteit te bevorderen, de leefomstandigheden van in het wild levende dieren te verbeteren en onderzoekers, natuurorganisaties, dierentuinen en landbouwers meer inzicht te geven in hoe dieren interacteren en bewegen.

Wetenschappers van het Bioinspired Soft Robotics Laboratory van het Instituto Italiano di Tecnologia (IIT) in Genua werken aan de ontwikkeling van I-Wood: een ondergronds 5G-netwerk om de groei van natuurlijke plantenwortels te stimuleren. Natuurlijke plantenwortels zijn met elkaar verbonden door een ondergronds netwerk van schimmeldraden die hen van voedingsstoffen voorzien. I-Wood maakt gebruik van zachte, van vorm veranderende, zelfstandig bewegende robotwortels met aan het einde een minuscule 3D-printer. De robotwortels zijn voorzien van sensoren en kunnen reageren op natuurlijke ­planten en schimmels. Ook zijn zij in staat, bijvoorbeeld als reactie op temperatuur, ­vochtigheid of voedingsstoffen, te ­groeien en vertakken.

In het door de EU gefinancierde RoboRoyale-project, een samenwerkingsverband van de Britse University of Durham en andere Europese onderzoekscentra, worden werkbijen in een bijenkolonie vervangen door zes tot acht autonoom vliegende 5G-robotbijen die de koningin stimuleren meer eitjes te leggen, door haar het juiste voedsel op het juiste moment te geven. “We willen het hele ecosysteem beïnvloeden door in te grijpen bij één enkel dier, de ­bijenkoningin”, vertelt robotwetenschapper Farshad Arvin van de Britse University of Durham op 23 februari dit jaar op de site Scientias.nl. “Als we het leggen van eitjes bijvoorbeeld op het juiste moment kunnen laten gebeuren, krijgen we een gezonder nageslacht en actievere, gezondere bijenkolonies. Dat is weer beter voor de bestuiving.”

Dan is er nog het Internet of Underwater Things (IoUT), dat door bedrijven en onderzoeksinstituten wordt ontwikkeld om door middel van het verzamelen van realtime aquatische informatie, het zeeleven te observeren. Het netwerk bestaat uit onderwatersensoren die met elkaar en met zenders/radio-ontvangers op het wateroppervlak communiceren. Vervolgens wordt het signaal doorgestuurd naar satellieten en/of 4G-/5G-infrastructuur op het land. Het IoUT is onder andere inzetbaar bij het waarborgen van de maritieme veiligheid, de voorspelling en controle van natuurrampen, het coördineren van militaire en archeologische expedities, de exploratie van olie en gas en de ontdekking van scheepswrakken en waterverontreiniging, zo stellen de onderzoekers die ermee werken.

Dat elektromagnetische straling negatieve invloed zou kunnen uitoefenen op de natuur, wordt echter nauwelijks beseft. Medisch bioloog Saskia Bosman maakt zich grote zorgen over de gevolgen die projecten als I-Wood en het Internet of Small Animals kunnen hebben op de natuur. “Ik vind het bizarre toepassingen”, zegt ze.

Bosman, die onder meer betrokken is bij het onderzoeksbureau Meluna Research, vertelt dat op de Veluwe wilde zwijnen worden voorzien van een zendertje om ze via zendmasten te kunnen volgen voor onderzoek en het bijhouden van de wildstand. Elders in Nederland wordt bij boomwortels meetapparatuur geplaatst met hoogfrequente zenders zodat via 5G op afstand de metingen uitgelezen kunnen worden. Ze is vorig jaar samen met andere onderzoekers gestart met het project “Nulmeting Veluwe – Straling onder toezicht”. Hierbij worden in de omgeving van zendmasten metingen verricht en wordt de gezondheid van bodemmicroben, bomen, dieren en mensen in kaart gebracht.

De zorgen van Bosman worden gedeeld door andere biologen. Onderzoekers van de Universiteit van Washington en de Johns Hopkins Universiteit publiceerden in 2021 een studie, Effecten van niet-ioniserende elektromagnetische velden op flora en fauna, die tot alarmerende conclusies kwam. Zoogdieren, vogels, insecten, amfibieën, reptielen, microben en vele soorten flora blijken ernstige nadelige effecten te ondervinden van de straling. De straling verstoorde de oriëntatie en migratie van dieren, het foerageren, de voortplanting, paring, nestbouw, territoriaal onderhoud en verdediging alsook in het algemeen de vitaliteit, levensduur en overleving van veel soorten. Dit komt doordat ecosystemen verbonden zijn met de natuurlijke elektromagnetische velden van de aarde, die nu worden verstoord. Volgens de onderzoekers zou straling moeten worden aangemerkt als “een nieuwe vorm van vervuiling”. Zij stellen dat zelfs zeer lage stralingsniveaus negatieve effecten hebben op de gezondheid van verschillende zoogdieren, vogels, bijen en zelfs microben.

“Er is een grote kenniskloof tussen degenen die de technologie creëren – natuurkundigen en ingenieurs – en biologen die te maken hebben met levende systemen”, laat Blake Lewitt, hoofdauteur van beide studies, aan De Andere Krant weten. “Zolang die kloof niet gedicht is, is het heel goed mogelijk dat we schade blijven toebrengen aan niet-menselijke soorten, zonder volledig op de hoogte te zijn van de oorzaken. Daarbij komt dat 5G wezenlijk verschilt van alles dat we tot nu toe aan blootstelling hebben gecreëerd.”

Bioloog Jan Diek van Mansvelt, voormalig bijzonder hoogleraar Alternatieve Landbouw aan de Universiteit Wageningen en coauteur van de Checklist for Sustainable Landscape Management, ziet de digitalisering van het dieren- en plantenrijk met lede ogen aan. Hij beschouwt de ontwikkeling als onderdeel van een veel langer durend cultureel en historisch proces: “We hebben in de Verlichting een dodelijk denken ontwikkeld om ons van onderwerping aan onkenbare hogere machten te bevrijden, maar zaaien daarmee nu onbedoeld dood en verderf”.